W Stanach Zjednoczonych udział przekładów w rynku wydawniczym wynosi zaledwie 3%. I choć w innych krajach ten odsetek jest znacznie wyższy, miejsce wśród 10 najczęściej tłumaczonych książek świata to marzenie każdego autora niezależnie od szerokości geograficznej.
Nasze zestawienie nie obejmuje tekstów religijnych, a także przekładów biblijnych, choć wiemy, że to Biblia jest najczęściej tłumaczoną książką na świecie, deklasując pozostałe pozycje na poniższej liście.
10. Pippi Pończoszanka (Astrid Lindgren)
Język oryginału: szwedzki | Szacowana liczba tłumaczeń: 70
Listę otwiera Pippi Långstrump, znana polskim odbiorcom jako Pippi Pończoszanka. To jedna z wielu książek dla dzieci wielokrotnie tłumaczonych na inne języki. Pippi opowiada o małej dziewczynce, która wiedzie całkiem typowe życie, poza kilkoma wyjątkami: mieszka z małpką, Panem Nilssonem, jej tata jest piratem, a ona sama odznacza się nadludzką siłą. Wyjątkowa seria książek Lindgren zachwyca kolejne rzesze czytelników nieprzerwanie od 70 lat.
9.Wyprawa Kon-Tiki (Thor Heyerdahl)
Język oryginału: norweski | Szacowana liczba tłumaczeń: ponad 70
Kon-Tiki Ekspedisjonen, czyli Wyprawa Kon-Tiki, to wyjątkowa pozycja na naszej liście. Nie jest to jedna ze znanych i uwielbianych książek dla dzieci. Nie zalicza się także do arcydzieł literatury. To prawdziwa historia wyprawy z Peru do Polinezji, którą Thor Heyerdahl odbył na niewielkiej tratwie wraz z nieliczną załogą w 1947 roku. Heyerdahl wyruszył w podróż, by udowodnić, że Polinezję zasiedlili w przeszłości mieszkańcy Ameryki Południowej. Chciał tym samym wykazać, że starożytne cywilizacje były ze sobą o wiele ściślej powiązane niż powszechnie uważano. Po publikacji książka szybko zyskała status bestsellera, jednak dziś jej popularność wyraźnie spadła.
8. Harry Potter (J.K. Rowling)
Język oryginału: angielski | Szacowana liczba tłumaczeń: 80
Harry Potter to najmłodsza książka na naszej liście. Nie ustępuje ona jednak innym pozycjom pod względem liczby przekładów. Historia młodego czarnoksiężnika i jego przyjaciół stawiających czoła złu zawładnęła światem najmłodszych czytelników w kilku ostatnich dekadach. Niedawno książka doczekała się przekładu na osiemdziesiąty język – scots, a to zapewne jeszcze nie koniec.
7. Przygody Tintina (Hergé)
Język oryginału: francuski | Szacowana liczba tłumaczeń: 115
Przygody Tintina to franko-belgijska seria zabawnych komiksów wydawanych w latach 1929-1976. Opowiada o przygodach młodego reportera Tintina i jego psa Milusia, którzy podróżują we dwójkę po całym świecie, zwiedzając przeróżne kraje. I być może to właśnie kosmopolityzm komiksu tłumaczy jego międzynarodową popularność. Tworząc historie Tintina, Hergé opierał się na faktach i sprawdzonych źródłach, by rzetelnie odzwierciedlać kultury i ludność, które opisywał. Nie uchroniło go to jednak przed kontrowersjami wokół sposobu, w jaki przedstawiał mieszkańców Afryki. Z kolei w jego najwcześniejszych historiach dopatrywano się przejawów sympatii nazistowskich.
6. Przygody Gala Asteriksa (René Goscinny, Albert Uderzo, Jean-Yves Ferri)
Język oryginału: francuski | Szacowana liczba tłumaczeń: 116
Astérix le Gaulois, czyli Przygody Gala Asteriksa, to kolejna franko-belgijska seria komiksowa. Doczekała się przekładu na 116 języków. Historia o Asteriksie zadebiutowała w słynnym magazynie Pilote w 1959 roku. Komiks opowiada o przygodach nieustraszonego galijskiego wojownika, który pomaga bronić swoją wioskę przed inwazją Rzymian w 50 roku p.n.e. Seria zdobyła największą popularność w Europie Środkowej, a jej mieszkańcy często stawali się obiektem komiksowych żartów. Jednak Asteriks bawi także czytelników w pozostałych częściach globu.
5. Don Kichot (Miguel Cervantes)
Język oryginału: hiszpański | Szacowana liczba tłumaczeń: ponad 145
Don Kichot to klasyka literatury i najstarsza pozycja na naszej liście. Pierwszą z dwóch części powieści opublikowano w 1605 roku, a drugą w 1615. Choć zawrotną liczbę tłumaczeń na inne języki można przypisać faktowi, że dzieło Cervantesa jest średnio o trzy wieki starsze od większości książek w rankingu, powieść zdobyła olbrzymią popularność już wśród ówczesnych, krótko po wydaniu. Pierwsze anglojęzyczne wydanie pojawiło się w 1612 roku, zanim światło dzienne ujrzała druga część dzieła. To właśnie Don Kichota uznaje się często za pierwszą współczesną powieść. Stąd jest to lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika literatury, niezależnie od języka, jakim się posługuje.
4. Baśnie Andersena (Hans Christian Andersen)
Język oryginału: duński | Szacowana liczba tłumaczeń: ponad 160
Baśnie Andersena są tak popularne, że nie sposób przecenić wkładu autora w światowe dziedzictwo kulturowe. Najsłynniejsze historie, takie jak „Nowe szaty cesarza”, „Brzydkie kaczątko” czy „Księżniczka na ziarnku grochu”, stały się uniwersalnym symbolem morału, który z nich płynie. Wiele z baśni, z „Małą Syrenką” na czele, przełożono także na język filmu. Andersen stworzył niezliczoną ilość baśni, docierając z nimi do najdalszych zakątków świata.
3. Alicja w Krainie Czarów (Lewis Carroll)
Język oryginału: angielski | Szacowana liczba tłumaczeń: 174
Alicja w Krainie Czarów hipnotyzowała młodych i nieco starszych czytelników już od chwili wydania w 1865 roku. Ta z pozoru banalna opowieść o zagubionej dziewczynce, która trafia do magicznego świata, pełna jest skomplikowanych zagadek matematycznych oraz gier słownych, które fascynują każdego czytelnika, jeszcze na długo po tym, gdy przestaje się identyfikować z ośmioletnią bohaterką. Dzieło doczekało się niezliczonych adaptacji i ciągów dalszych, włącznie z ostatnimi ekranizacjami Tima Burtona.
2. Pinokio (Carlo Collodi)
Język oryginału: włoski | Szacowana liczba tłumaczeń: ponad 260
Większość z nas zapewne lepiej kojarzy disnejowską ekranizację niż jej literacki pierwowzór. Ale w momencie publikacji Pinokia, w 1883 roku, w tej powieści dla dzieci zaczytywał się cały świat. Historia drewnianego pajacyka, który ożywa i przeżywa wiele dramatycznych przygód, stała się kanwą dla nieprzebranych adaptacji filmowych. W samym 2018 roku zrealizowano trzy osobne ekranizacje Pinokia.
1. Mały Książę (Antoine de Saint-Exupéry)
Język oryginału: francuski | Szacowana liczba tłumaczeń: 300
Le Petit Prince, czyli Mały Książę, to jedna z najukochańszych książek dziecięcych wszech czasów, a liczba jej przekładów na inne języki tylko to potwierdza. Od pokoleń czytelnicy zaczytują się w historii pilota, który przymusowo ląduje na pustyni i spotyka małego księcia zwiedzającego poszczególne planety. Dziecięca prostota, fantastyczne historie oraz przemyślenia nad ludzką naturą sprawiają, że dzieło Antoine’a de Saint-Exupéry pozostaje numerem jeden na liście 10 najczęściej tłumaczonych książek świata.
Czytanie obcojęzycznej literatury to jeden ze sposobów, by opanować nowy język. Sprawdź, co jeszcze możesz zrobić, nie wychodząc z domu (o ile 10 najczęściej tłumaczonych książek jest już za Tobą!):