Język angielski ma wiele odmian, dlatego nieraz możemy znaleźć się w sytuacji, w której nie rozumiemy naszego rozmówcy. W szkole uczymy się brytyjskiej odmiany języka. Amerykański angielski z kolei zdominował pop kulturę, którą pochłaniamy codziennie za pośrednictwem telewizji, serwisów streamingowych czy Internetu. Ale wystarczy wybrać się do Australii czy Indii, by zrozumieć, że język angielski ma jeszcze więcej odmian.
W poniższym artykule porównany amerykański angielski z brytyjską odmianą. Chociaż na Wyspach i w Stanach mówi się w tym samym języku, to obie cechuje wyjątkowy charakter i lokalny koloryt (no właśnie color czy colour?). Sprawdzamy zatem, na ile amerykański angielski różni się od brytyjskiego.
Akcent
Posługiwanie się pojęciami „wymowa amerykańska” i „wymowa brytyjska” to bardzo duże uproszczenie. Dlaczego? Bowiem zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w USA występuje ogromne zróżnicowanie akcentów regionalnych – przecież i Teksas, i Nowy Jork znajdują się w Stanach, a jednak ich mieszkańcy mówią zupełnie inaczej. Tak samo niepodobna porównywać akcentu londyńczyków do tego, którym posługują się mieszkańcy Manchesteru lub Glasgow. A jednak da się tu zauważyć pewne prawidłowości, na przykład w wymowie głoski „r”: Amerykanie zwykle wymawiają ją w każdym słowie, Brytyjczycy zaś zazwyczaj tylko wtedy, gdy znajduje się na początku wyrazu. Szukasz konkretnych przykładów? Z pomocą przychodzą słowniki internetowe, o czym pisaliśmy w artykule z praktycznymi poradami dotyczącymi nauki angielskiego.
Pisownia
Zapis niektórych słów jest różny w wersji brytyjskiej i amerykańskiej. Oto kilka przykładów.
Amerykański angielski | Brytyjski angielski |
color (kolor) | colour |
behavior (zachowanie) | behaviour |
theater (teatr) | theatre |
meter (metr – jednostka miary) | metre |
organize (organizować) | organise |
traveled (czas przeszły od podróżować) | travelled |
Słownictwo
Rozbieżności występują także w samym słownictwie.
Amerykański angielski | Brytyjski angielski |
apartment (mieszkanie) | flat |
college (uniwersytet) | university |
theater (teatr) | theatre |
vacation (wakacje, urlop) | holiday |
chips (chipsy) | crisps |
(French) fries (frytki) | chips |
the movies (kino) | the cinema |
soda / pop / coke / soft drink (cola, napój bezalkoholowy, napój gazowany) | soft drink / fizzy drink |
sneakers / tennis shoes (trampki, adidasy) | trainers |
sweater (sweter) | jumper (sweter lub bluza) |
mailbox (skrzynka pocztowa) | postbox |
band-aid (plaster) | plaster |
drugstore (apteka) | chemist’s |
soccer (piłka nożna) | football |
cookie (ciastko) | biscuit |
Poniżej lewa kolumna to codzienne zwroty typowe dla brytyjskiego angielskiego. Prawa to odpowiedniki w amerykańskiej odmianie języka. Której odmiany używasz w trakcie rozmów po angielsku?
Gramatyka
Przyimki
Poniżej znajdziesz zaledwie kilka ogólnych zasad. Za sprawą kultury popularnej amerykański angielski nieustannie przenika do brytyjskiego (i na odwrót), przez co granice te zaczynają się rozmywać.
Amerykański angielski | Brytyjski angielski |
I’m going to a party on the weekend. (W weekend idę na imprezę) | I’m going to a party at the weekend. |
What are you doing on Christmas? (Co robisz w święta?) | What are you doing at Christmas? |
Monday through Friday. (Od poniedziałku do piątku) | Monday to Friday. |
It’s different from/than the others. (To jest inne od reszty) | It’s different from/to the others. |
Użycie czasów Past Simple i Present Perfect
W zdaniach opisujących sytuacje, które wydarzyły się niedawno, Amerykanie raczej użyją czasu Past Simple, Brytyjczycy zaś – Present Perfect. Tłumaczenie w języku polskim w tym wypadku z reguły pozostanie niezmienione.
Amerykański angielski | Brytyjski angielski |
I ate too much. (Za dużo zjadłem) | I’ve eaten too much. |
I went to the store. (Byłam w sklepie / Poszłam do sklepu) | I’ve been to the shop. |
Did you get the newspaper? (Kupiłeś gazetę?) | Have you got the newspaper? |
Imiesłów czasu przeszłego (past participle) od get
Na Wyspach formę imiesłowu czasu przeszłego gotten uważa się za archaiczną. Brytyjczyk użyje formy got. Z kolei w USA nadal się z niej korzysta.
Amerykański angielski | Brytyjski angielski |
get — got — gotten | get — got — got |
I haven’t gotten any news about him. (Nie wiem nic nowego na jego temat) | I’ve not got any news about him. |
Rzeczowniki zbiorcze – liczba pojedyncza czy mnoga?
W brytyjskim angielskim rzeczowniki zbiorcze takie jak „komitet”, „rząd”, czy „zespół” mogą przybierać liczbę zarówno pojedynczą, jak i mnogą. Zazwyczaj preferowana jest ta druga, aby podkreślić udział każdego członka zbioru w wykonaniu danej czynności. Z kolei w amerykańskim angielskim stosuje się wyłącznie liczbę pojedynczą, traktując każdą grupę jako całość.
Amerykański angielski | Brytyjski angielski |
The government is doing everything it can during this crisis. (W obliczu tego kryzysu rząd robi wszystko, co w jego mocy) | The government are doing everything they can during this crisis. (W obliczu tego kryzysu członkowie rządu robią wszystko, co w ich mocy) |
My team is winning. (Nasza drużyna wygrywa) | My team are winning. (Wygrywamy!) |
Czasowniki regularne i nieregularne
W tym wypadku różnice pomiędzy dwoma wariantami angielskiego są tak subtelne, że łatwo je przeoczyć w mowie. Tymczasem w piśmie stają się oczywiste. W brytyjskim angielskim czasowniki w czasie przeszłym często przybierają nieregularną formę (np. leapt, dreamt, burnt, learnt), podczas gdy w amerykańskim angielskim – regularną (leaped, dreamed, burned, learned).
Angielski jest trzecim najczęściej używanym językiem na Ziemi. Nic dziwnego, że charakteryzuje go różnorodność (już w kwestii samych powitań)!
Zobacz video z naszymi ekspertami. Will reprezentuje amerykański angielski, a Matthew brytyjską odmianę języka. W dwójkę sprawdzają różnice w słownictwie po obu stronach Atlantyku. Jedno słowo szczególnie wywołuje niemałe poruszenie. Które? Sprawdź koniecznie!