Symboliczne znaczenie kwiatów można odkryć w wielu kulturach. Od tysięcy lat piękno tych kwitnących cudów natury inspiruje ludzi do przypisywania im przeróżnych wartości oraz mocy. Wiele przekonań i przesądów przetrwało do dziś. Na przykład kwiaty są jednym z najpopularniejszych symboli miłości i namiętności. Weźmy na przykład taką czerwoną różę albo pąsową piwonię. Bez nich Walentynki nie byłyby takie romantyczne, prawda?
Część symboli wywodzi się z epoki wiktoriańskiej i jej obsesji floriografią, czyli „mową kwiatów”. Burżuazja żyjąca w epoce królowej Wiktorii otaczała się luksusem, który w połączeniu z nadmiarem wolnego czasu zaowocował zainteresowaniem kwiatami i ich znaczeniem. Bukiety i stroiki nie cieszyły już tylko oka obdarowanej osoby. Przekazywały także ukryte wiadomości. Jakie dokładnie? O tym przeczytasz w naszym artykule.
Sekretny język kwiatów
Czerwony goździk (ang. red carnation)
Goździki symbolizują miłość i namiętność. W niektórych krajach są niemal równie popularne, co czerwone róże. Miłosne skojarzenia towarzyszą goździkom niemal od renesansu. Ówcześni artyści często portretowali młode kobiety, które trzymały je w dłoni jako symbol zaręczyn z ukochanym mężczyzną.
Jednak w wielu krajach goździki kojarzą się z polityką. Partie i ugrupowania o korzeniach lewicowych, często wykorzystywały ten kwiat przy okazji wieców i uroczystości, ze względu na jego czerwony kolor, tradycyjnie kojarzony z barwami komunizmu i socjalizmu. Nieistniejąca już Włoska Partia Socjalistyczna zastąpiła goździkiem poprzedni symbol sierpa i młota. Co roku, 15 stycznia, grób Rosy Luxemburg w Berlinie (działaczki na rzecz praw robotniczych) tonie w czerwonych goździkach. Kwiat ten jest również symbolem portugalskiej rewolucji goździków, wojskowego zamachu stanu z 1974 roku popieranego przez znaczną część społeczeństwa, który zakończył reżim autorytarny w tym kraju. Nazwa wydarzenia bierze się od goździków wetkniętych w lufy karabinów po tym, jak żołnierze sprawnie i pokojowo przejęli władzę z rąk ówczesnego dyktatora.
Chryzantema (ang. chrysanthemum)
„Chryzantema” w języku starogreckim oznaczała dosłownie „złoty kwiat”, co doskonale oddawało kolor jej mięsistych płatków. Obecnie chryzantemy uprawiane są w różnokolorowych odmianach. Jednak nadal symbolizują radość i promienność.
Chryzantemy są szczególnie popularne w Azji Południowo-Wschodniej, gdzie występuje w wielu odmianach. W Japonii cieszą się wyjątkowym statusem jako kwiaty symbolizujące Cesarza i jego rodzinę. To właśnie chryzantema znajduje się na narodowej pieczęci Japonii oraz zdobi paszporty członków rodziny władcy.
Stokrotka (ang. daisy)
Stokrotka kojarzy nam się dzisiaj głównie z dziecięcą niewinnością. Dlatego często pojawia się na rysunkach z wizerunkami dzieci i niemowląt. To skojarzenie spopularyzowano w erze wiktoriańskiej i od tamtego czasu pozostaje żywe. W klasycznym języku kwiatów stokrotki często łączono z pierwiosnkami, kolejnym symbolem dzieciństwa. Jednak pogańskie plemiona miały nieco inne skojarzenia z tym kwiatkiem. Postrzegały stokrotki jako miniaturowe słońce, w którym żółty środek symbolizował płonącą gwiazdę, a białe płatki – promienie słoneczne.
Biała lilia (ang. white lily)
Podobnie jak w przypadku stokrotki, choć z nieco innego powodu, płatki białej lilii uznaje się za symbol czystości i niewinności. W chrześcijaństwie lilia symbolizuje nieskazitelność Dziewicy Maryi. Jedna z jej najpopularniejszych odmian, czyli lilia Madonny, wzięła swoją nazwę od świętej Marii. W wielu europejskich krajach lilia kojarzy się także ze szlachectwem i błękitną krwią, ponieważ została powiązana z heraldyczną figurą fleur-de-lis. Fleur-de-lis to symbol monarchii francuskiej w XIII wieku. Od tamtej pory kwiat lilii był częstym motywem ozdobnym rycerskich zbroi czy innych królewskich emblematów.
Orchidea (ang. orchid)
Ze względu na oryginalny kształt kielicha orchidea budzi częste skojarzenia z seksualnością i zmysłowością. Jej nazwa pochodzi ze starożytnej greki, od słowa orchis, oznaczającego „jądro”. Najprawdopodobniej to korzeń kwiatu, któremu starożytni Grecy przypisywali męskość, zainspirował ich do nadania takiego terminu. Starożytny mit tak wrósł się w europejską kulturę, że mężczyźni spożywali orchidee z dużymi korzeniami, by zwiększyć swoje szanse na poczęcie syna.
Co ciekawe, wanilia także należy do rodziny Orchidaceae. A roślina ta jest nie tylko znana ze swojego słodkiego smaku. Jej zapach to także naturalny afrodyzjak. Najwyraźniej orchidee to rodzina kwiatów o mocnym zabarwieniu erotycznym.
Żółta róża (ang. yellow rose)
Och, poczciwa żółta różo! Czym zasłużyłaś sobie na porównania ze swoją czerwoną kuzynką? Obecnie powszechnie uznawana za symbol przyjaźni, żółta róża jest posłańcem pomyślności. Współcześnie często pojawia się w bukietach, jakimi obdarowujemy bliskich dochodzących do zdrowia. O wiele rzadziej traktujemy ją jako symbol miłości. Co innego w epoce wiktoriańskiej! W tamtych czasach żółta róża symbolizowała zazdrość i niewierność. Ot, o jeden powód więcej, by nie raczyć nią ukochanej osoby w Walentynki.
Niezapominajka (ang. forget-me-not)
Oryginalna nazwa niezapominajki, Vergissmeinnicht, wywodzi się z niemieckiej legendy, według której pewna para zakochanych przechadzała się niegdyś brzegiem Dunaju, gdy młodzieniec spontanicznie postanowił zerwać kilka niebieskich kwiatów, by podarować je ukochanej. Niestety, chwila nieuwagi i potężny nurt w rzece porwał młodzieńca. Poddając się wirowi, rzucił na pożegnanie swojej wybrance: „Nie zapomnij o mnie!”, utrwalając tym samym swą tragedię w nazwie kwiatka. W ten sposób niezapominajka na wieki stała się symbolem pamięci i wiecznej miłości.
Tulipan (ang. tulip)
Najwięcej odmian tulipanów wywodzi się z krajów Bliskiego Wschodu, gdzie podziwia się je za delikatność i kruchość. Okres świetności Imperium Osmańskiego określa się nawet mianem „ery tulipanów”, bowiem kojarzą się z czymś pozytywnym, a także z bogactwem i szlachectwem.
Natomiast Holendrzy patrzą na tę roślinę przez pryzmat swojej historii i roli, jaką w niej odegrały. Tulipany przywieziono do ich kraju w 1593, a miejscowi od razu je pokochali. I to do tego stopnia, że w latach 30-tych XVII wieku cebulki tulipanów osiągnęły w Holandii wartość tak szaleńczo wysoką, że doszło do bańki spekulacyjnej. W tamtych czasach jedna cebulka mogła być warta dziesięciokrotność rocznego wynagrodzenia holenderskiego rzemieślnika. Lecz gdy bańka, jak to bańka, w końcu pękła, osoby zaangażowane w handel tulipanami poniosły olbrzymie straty. Pamięć o tych wydarzeniach spowodowała, że Holendrom tulipan kojarzy się raczej z ulotnością życia. Dlatego co roku w kwietniu oddają cześć temu kwiatu podczas słynnego Festiwalu Tulipanów w Amsterdamie.
Bez względu na to, co symbolizują kwiaty, jedno jest pewne – ich tajemny język istnieje. Kwiaty były i są niezawodnym sposobem na wyrażenie uczuć i zakomunikowanie rzeczy, które są dla Ciebie ważne.
