Babbel Logo

Jakimi językami mówi się w Chinach?

Państwo Środka zaskakuje liczbą języków i dialektów.
jakimi językami mówi się w Chinach

Pytanie „jakimi językami mówi się w Chinach?” dla niektórych może brzmieć niedorzecznie. W końcu Państwo Środka nie wszystkim kojarzy się z językową różnorodnością. A jednak! „Językowe dzieje” Chińskiej Republiki Ludowej są bardzo interesujące i wyjaśniają jej wielojęzyczność. 

Większość języków na Starym Kontynencie kształtowała się pod mniejszym lub większym wpływem łaciny. W Chinach z kolei to klasyczny chiński towarzyszył ewolucji tamtejszych języków i dialektów. Przy okazji warto wspomnieć, że Chiny tworzy 56 grup etnicznych, które władają różnymi wariantami języka chińskiego. 

Iloma językami mówi się w Chinach?       

W Chinach mieszka ponad 1,4 mld ludzi, korzystających na co dzień z przynajmniej jednego spośród wszystkich 302 żywych języków obecnych w Państwie Środka. Przypomnijmy, że język żywy to język, który jest wciąż używany (w przeciwieństwie do języka martwego). 

Językoznawcy dzielą chiński na 8-10 grup językowych (o czym poniżej), w ramach których istnieje wiele rozmaitych dialektów. Oczywiście nie zdołamy tu opisać wszystkich 302 języków, ale przyjrzymy się głównym grupom, w ramach których się znajdują.  

języki w Chinach
Jakimi językami mówi się w Chinach?

Które języki i dialekty są najbardziej popularne?

Mandaryński

Jeśli ktoś mówił Ci o jednym języku chińskim, najprawdopodobniej miał na myśli właśnie tę odmianę. Mandaryński to najbardziej rozpowszechniona odmiana języka chińskiego. W samych Chinach mówi nim ponad 995 mln osób, nic więc dziwnego, że jest to również najczęściej używany język świata. W ramach mandaryńskiego istnieje tyle dialektów, że często dzieli się je na 4 podgrupy: północny, północno-zachodni, południowo-zachodni i południowy mandaryński.

W tym miejscu warto dodać, że języki chińskie są tonalne (to znaczy, że każdej sylabie towarzyszy określony ton). Mandaryński ma cztery podstawowe tony i piąty, który jest neutralny. To być może najtrudniejsza rzecz podczas nauki języków chińskich, bo użycie złego tonu może drastycznie zmienić znaczenie słowa.

Standardowy chiński

Od końca XIX wieku urzędowym językiem Chin jest standardowy chiński, znany też jako „wspólna mowa”. Standardowy chiński to jeden z dialektów mandaryńskiego. To także język urzędowy Tajwanu, jeden z czterech języków oficjalnych w Singapurze i jeden z sześciu języków roboczych ONZ. Chińskie szkoły i administracja rządowa posługują się standardowym chińskim, ale mieszkańcy prowincji nie dorastają w tym języku i nie używają go w domu.

Dlatego często zdarza się, że ludzie z jednej wioski nie rozumieją sąsiadów żyjących klika wiosek dalej. Rząd chiński zapowiedział, że chce zlikwidować ten problem i już w 2020 roku 80% obywateli kraju mówiło po mandaryńsku. To jednak nie koniec, bowiem chińskie władze chcą zwiększyć ten odsetek o kolejne 5% w ciągu najbliższych kilku lat. 

Kantoński (Yue)

Kantoński (albo yue) to kolejny znany wariant chińskiego. W Państwie Środka mówi nim 60 mln ludzi. Niestety kantoński to jeden z języków wymierających w Chinach. Stał się ofiarą wcześniej wspomnianej polityki tamtejszego rządu. Jego początek wiąże się z miastem Guangzhou, znanym wcześniej jako Kanton, od którego pochodzi jego nazwa. Większość mówiących po kantońsku mieszka w prowincji Guangdong, a poza tym w Makao i Hongkongu, przy czym każdy z tych regionów ma swój charakterystyczny dialekt.

Kantoński jest do pewnego stopnia podobny do starożytnego chińskiego, dlatego jego użytkownicy zwykle rozumieją osoby posługujące się innymi dialektami (w tym mandaryńskim) mającym te same korzenie. Podstawowe różnice między kantońskim a mandaryńskim to dziewięć tonów kantońskiego i jego znacznie dłuższe samogłoski.

Gan

Dziś gan dominuje w wielu częściach zachodnich Chin. Ponad 41 mln ludzi używa rozmaitych form języka gen, który znacznie odbiega od mandaryńskiego i wymienionych w tym tekście wariantów chińskiego. Jego centrum stanowi prowincja Jiangxi, a także sąsiednie regiony: Anhui, Fujian, Hubei i Hunan. Badacze wyróżniają pięć podstawowych dialektów w jego ramach: changjing, yiping, jiliang, fuguang i yingyi, które są do pewnego stopnia zrozumiałe dla użytkowników mandaryńskiego i grupy języków wu. Jednak najbardziej podobny jest do języka hakka.

Hakka

Liczbę użytkowników języka hakka szacuje się na około 47 milionów. Mieszkają głównie w prowincjach Guangdong, Fujian, Jiangxi, Kuangsi, Syczuan i Hunan. Najbardziej znany dialekt języka hakka jest używany w powiecie Mei, znajdującym się w prowincji Guangdong. Pod względem struktury, hakka jest podobny do kantońskiego i standardowego chińskiego. Najbliżej mu jednak do gan. Niekiedy uznaje się oba warianty za jeden język. Oba zapożyczyły bardzo wiele słownictwa z kantońskiego.

Min

Języki min używane są w prowincji Fujian, w części prowincji Guangdong, Zhejiang, Hainan i na Tajwanie. Dzielą się na dwie główne rodziny: północną, z centrum wokół miasta Fuzhou, i południową, popularną w regionie miasta Xiamen. Językami południowej rodziny min w Chinach i na Tajwanie mówi około 40 mln osób i te dialekty nie są zrozumiałe dla użytkowników innych języków min ani standardowego chińskiego.

Wu (szanghajski)

Wu, czyli szanghajski, to grupa dialektów używanych we wschodnich Chinach, w okolicach Szanghaju, a także w południowo-wschodnich prowincjach Jiangsu i Zhejiang. Liczbę osób mówiących językiem wu w Chinach szacuje się na 85 mln. Język wu narodził się w regionie miasta Suzhou, które w epoce dynastii Ming było ważnym ośrodkiem kulturalnym, zanim sąsiedni Szanghaj zyskał status metropolii.

Xiang (hunański)

Język xiang, czyli hunański, wywodzi się z prowincji Hunan i dzieli się na nowy xiang (w którym widać silne wpływy mandaryńskiego) i stary xiang, który bardziej przypomina języki wu. W Chinach liczbę użytkowników języka xiang szacuje się na ponad 36 mln. Podobnie jak inne języki chińskie, xiang jest tonalny. To dzięki odpowiednim tonom nadaje się znaczenie poszczególnym słowom. 

A zatem teraz już wiesz, jakimi językami mówi się w Chinach. Następnym razem, gdy ktoś Cię o to zapyta, możesz z łatwością przytoczyć ich liczbę i podział.  


Lubisz podróżować po językach? Jeśli tak, sprawdź koniecznie poniższe artykuły:

Babbel oferuje podcasty, gry, inteligentne powtórki i ćwiczenia zainspirowane codziennymi konwersacjami.
Wypróbuj teraz
Podziel się:
Guinevere Jones

Guinevere dorastała w maleńkim miasteczku Moonambel w Australii, w otoczeniu drzew kauczukowych i winorośli. Zaczynała od projektowania mody, lecz po pewnym czasie zmieniła profesję i zajęła się marketingiem. Od zawsze lubiła jednak pisać. Kiedy nie pracuje, spędza czas na piaszczystej plaży lub w kuchni, gotując dla siebie i przyjaciół.

Guinevere dorastała w maleńkim miasteczku Moonambel w Australii, w otoczeniu drzew kauczukowych i winorośli. Zaczynała od projektowania mody, lecz po pewnym czasie zmieniła profesję i zajęła się marketingiem. Od zawsze lubiła jednak pisać. Kiedy nie pracuje, spędza czas na piaszczystej plaży lub w kuchni, gotując dla siebie i przyjaciół.