Na początek ustalmy jedno: Twój angielski jest niewątpliwie lepszy niż myślisz. A im szybciej uwierzysz w swoje umiejętności, tym sprawniej opanujesz niezbędne słownictwo, reguły gramatyczne oraz czytanie, pisanie czy słuchanie. Zapoznaj się także z naszymi trikami, dzięki którym żaden egzamin z angielskiego nie powinien Ci już spędzać snu z powiek.
1. Egzamin z angielskiego? Czasowniki posiłkowe nadchodzą z pomocą!!
Dla niektórych czasowniki posiłkowe (auxiliary lub helping verbs) bywają kłopotliwe. Pamiętasz, jak Adaś Miauczyński w Dniu Świra próbował odmieniać z synem czasownik to be (być) i ile nerwów go to kosztowało? Pora wyjaśnić, do czego służą i kiedy należy je stosować.
Czasowniki posiłkowe asystują przy tworzeniu wielu zdań. Z ich pomocą można zbudować zdania twierdzące, przeczące i pytające. Zanim jednak zaprezentujemy je w zdaniu, przedstawmy ich znaczenie w bezokoliczniku oraz odmianę przez osoby:
to be — być
I am (ja jestem) / you are (ty jesteś) / he, she, it is (on, ona, to jest)
We are (my jesteśmy) / you are (wy jesteście) / they are (oni są)
To be nie wymaga drugiego czasownika, by sformułować logiczne i gramatycznie poprawne zdania. Spójrz na poniższe przykłady.
- zdanie twierdzące: I am tired. (Jestem zmęczony.)
- zdanie przeczące: She is not at school today. (Ona nie jest dzisiaj w szkole.)
- zdanie pytające: Are you hungry? (Czy jesteś głodny? lub Czy jesteście głodni?)
To be asystuje przy formułowaniu zdań w Present Continuous, czyli czasie teraźniejszym, który służy podkreśleniu, że dana czynność odbywa się w trakcie mówienia. Wówczas w zdaniu pojawia się drugi czasownik z końcówką –ing.
- zdanie twierdzące: The kids are playing football. (Dzieciaki grają w piłkę.)
- zdanie przeczące: She is not (=isn’t) doing her homework at the moment. (Ona nie odrabia teraz pracy domowej.)
- zdanie pytające: What are you doing now? (Co teraz robisz? lub Co teraz robicie?)
Przyswajając powyższe reguły, możesz z łatwością opowiadać o swoich emocjach (I am so disappointed. = Jestem taka zawiedziona.) i wydarzeniach, które relacjonujesz komuś na żywo (The kids are playing in the garden. Mark is cooking dinner at the moment. And I’m (=I am) coming home from work. = Dzieciaki bawią się w ogrodzie. Mark gotuje obiad. A ja wracam z pracy.). To podstawa w trakcie ustnego egzaminu z języka angielskiego. Dlatego warto ją opanować!
to do — robić
To do ma znaczenie podczas tworzenia zdań w czasie Present Simple. Asystuje przy okazji pytań i zaprzeczeń. Bez niego nasze wypowiedzi byłyby niezrozumiałe i niegramatyczne. Oto jak należy odmieniać czasownik to do.
I do (ja robię) / you do (ty robisz) / he, she, it does (on, ona, ono robi)
We do (my robimy) / you do (wy robicie) / they do (oni robią)
Present Simple to czas teraźniejszy, który koncentruje się na czynnościach wykonywanych regularnie, niekoniecznie w trakcie mówienia. Zobacz zatem, jak to do pomaga utworzyć pytanie i zaprzeczenie do poniższego zdania:
- zdanie twierdzące: Mary goes to school everyday. (Mary codziennie chodzi do szkoły.)
- zdanie przeczące: Mary does not (=doesn’t) go to school everyday. (Mary nie chodzi do szkoły codziennie.)
- zdanie pytające: How often does Mary go to school? (Jak często Mary chodzi do szkoły?)
Opanowując użycie to do w Present Simple w roli czasownika posiłkowego, możesz bez przeszkód rozmawiać o pracy i szkole, zadawać pytania o ulubione czynności, zainteresowania czy hobby. To niezbędna umiejętność w trakcie konwersacji z egzaminatorem lub osobą, która podczas egzaminu jest z Tobą w parze.
to have — mieć
I have (ja mam) / you have (ty masz) / he, she, it has (on, ona, ono ma)
We have (my mamy) / you have (wy macie) / they have (oni mają)
Bez wiedzy na temat czasownika posiłkowego to have, nie będziesz w stanie budować zdań w czasach Present Perfect czy Present Perfect Continuous. Ten pierwszy służy opisywaniu czynności, które miały miejsce w bliżej nieokreślonej przeszłości, lecz ich efekty mają wpływ na teraźniejszość. Ten drugi sugeruje, że czynność, która zaczęła się w przeszłości może trwać jeszcze w przyszłości.
To have w tych czasach jest niezbędnym elementem, by utworzyć zdanie.
Present Perfect
- zdanie twierdzące: I have (=I’ve) already seen this movie. And I love it! (Już widziałem ten film. I uwielbiam go!)
- zdanie przeczące: She has not (=hasn’t) done her homework yet. (Jeszcze nie zrobiła pracy domowej.)
- zdanie pytające: Have you ever been to Paris? (Czy kiedykolwiek byliście w Paryżu?)
Present Perfect Continuous
- zdanie twierdzące: I have been working for this company since 2001. (Pracuję dla tej firmy od 2001 roku.)
- zdanie przeczące: He hasn’t been playing football since the injury. (Od czasu urazu nie grał w piłkę nożną.)
- zdanie pytające: How long have you been learning German? (Jak długo uczysz się niemieckiego?)
2. Który czas wybrać?
Oczywiście łatwo nam teoretyzować i pisać o zastosowaniu czasowników posiłkowych w konkretnych czasach. Wiemy jednak, że podczas egzaminu teoria nieraz rozjeżdża się z praktyką. Pytania typu: Czy ta czynność już się zakończyła?, Czy jej skutki wpłyną na przyszłość?, Czy to zwykły Simple, a może już Continuous?, pojawiają się u niemal każdego w głowie.
Warto wziąć dwa głębokie oddechy i przywołać przykłady. Najlepiej takie, które odwołują się do Twojego życia, by szybciej odkryć różnice.
- I learn German on Mondays and Wednesdays.
- I can’t talk to you now. I am learning German.
- I have learned German, so I can easily talk with Berliners.
- I have been learning German because I have my exams in a couple of months.
Jeśli nie uczysz się niemieckiego, wybierz inną czynność typową dla Ciebie. To działa, bowiem nie trzeba przywoływać przykładów z pamięci. Wszystkie dotyczą Twojej osoby.
3. W związku z kolokacjami
Listy słówek bywają utrapieniem dla niejednej osoby, która zabiera się za naukę języka. Umieszczając słowo bądź zwrot w kolumnie i dopisując do niego tłumaczenie, możesz zaraz po egzaminie kompletnie o nim zapomnieć. Na ratunek przybywają kolokacje, czyli związki frazeologiczne, które ułatwiają zapamiętanie i umiejscowienie słów w ich naturalnym środowisku, czyli kontekście.
Na Twojej liście znajduje się czasownik to make? Spójrz:
- make an appointment (umówić spotkanie) / make a mistake (popełnić błąd)/ make breakfast, lunch, dinner (przygotować śniadanie, lunch, obiad)
Podobnie możesz zapisywać inne części mowy, np. rzeczowniki. Na przykład head:
- a bald head (łysa głowa) / shake one’s head (potrząsać głową) / shave sb’s head (ogolić czyjąś głowę)
Znając kontekst, z łatwością zaczniesz formułować naturalne zdania. Dlatego rozbuduj listę słówek o kolokacje, by zdać egzamin z angielskiego piątkę z plusem.
4. Nie rozkładaj rąk! Tylko akcenty w wyrazie
Jeśli wydaje Ci się, że brytyjski bądź amerykański akcent to podstawa, by zaimponować egzaminatorowi, możesz być w błędzie. Zdecydowanie ważniejszy jest prawidłowy akcent w wyrazie. Wyróżnienie nieodpowiedniej sylaby może wywołać prośbę o powtórzenie zwrotu i zablokować Cię na drobną chwilę.
Czasami ciężko wyczuć, która część wyrazu powinna wybrzmieć najgłośniej i najdobitniej. Na szczęście istnieje kilka zasad, regulujących tę kwestię. Jedna z nich mówi o tym, że jeśli jakieś słowo jest zarazem czasownikiem, jak i rzeczownikiem, akcent w obu przypadkach pada na inną sylabę:
- object (przedmiot, obiekt) – akcent pada na „ob-”,
- to object (wyrażać sprzeciw) – akcent pada na „-ject”.
Inna wskazówka mówi o tym, że większość słów zakończonych na pewne końcówki akcentuje się na sylabę, która znajduje się PRZED tymi końcówkami. Mowa tu o sufiksach takich jak: -tion, -sion, -ic, –ical, –ity, –ety, –graphy, –ody, -ogy, –ient, –cient, -ience, –ial, –ual, –ious. Spójrz na następujące przykłady: attention, automatic, convenient.
Ponadto nie bój się korzystać ze słowników. Większość z nich prezentuje zapis fonetyczny słów. Sylaba, którą należy podkreślić, jest poprzedzona pojedynczym apostrofem u góry: dʒiˈɒɡ.rə.fi. Jeśli korzystasz z wersji online, kliknij w ikonkę głośnika, by odsłuchać prawidłową wymowę. Nie wstydź się i powtórz za „głosem z komputera”. To doskonały sposób, który z pewnością zaprocentuje w trakcie części mówionej twojego egzaminu.
5. Pogódź się z błędami!
Im szybciej przestaniesz rozpamiętywać każdy błąd, tym wcześniej nabierzesz niezbędnej pewności siebie. Dzięki niej przełamiesz barierę, która tak często blokuje Cię w trakcie mówienia i sprawia, że słowo masz na końcu języka. Oczywiście niemal każdemu zależy, by zdać egzamin na szóstkę z plusem, jednak nie to jest najważniejsze. Nie zapominaj, że zazwyczaj test z języka ma sprawdzić Twoje umiejętności komunikacyjne. Płynna i rzeczowa wypowiedź, pisemna bądź ustna, to cel, który powinien Ci przyświecać w trakcie nauki.
Jeśli wciąż masz wątpliwości, przypomnij sobie znanych cudzoziemców, którzy nie przejmują się błędami, kiedy mówią w języku polskim. Wywołują u nas uśmiech i podziw, że opanowali polski, który nie należy przecież do najłatwiejszych. A zatem do nauki! Trzymamy kciuki!
Chcesz zdać egzamin z angielskiego i jednocześnie zaskoczyć swojego egzaminatora ciekawostkami na temat języka? Koniecznie przeczytaj poniższe artykuły: