Poliglota (z greckiego poluglōttos, czyli „wielojęzynczy”) to osoba, która potrafi komunikować się w wielu językach. Definicja nie precyzuje jednak, ile języków predestynuje kogoś do tego miana. Niektóre źródła podają, że więcej niż trzy, ale czy w dzisiejszych czasach znajomość trzech czy czterech języków to faktycznie rzadkość? Już w przedszkolu wprowadza się gry i zabawy w drugim języku. Zgodnie z podstawą programową w szkole podstawowej uczniowie poznają jeden język obcy, a w szkole średniej dwa. Na studiach naukę języków kontynuuje się w ramach lektoratów. A zatem od małego uczymy się komunikacji nie tylko w języku polskim. Może zatem definicja poligloty powinna określać także stopień zaawansowania.
Według Słownika Języka Polskiego poliglota włada wieloma językami, a to oznacza, że potrafi się nimi posługiwać. Definicja nie sugeruje jednak, że jego poziom zaawansowania dorównuje rodzimym użytkownikom konkretnego języka. „Włada”, czyli posiada wystarczającą wiedzę i umiejętności komunikacyjne, by bez przeszkód „przełączać się” pomiędzy językami. Czy w takim razie każdy z nas może zostać poliglotą?
Jak zostać poliglotą?
Naukowcy, zajmujący się ludzkim mózgiem, próbują – póki co bezskutecznie – odpowiedzieć na pytanie, czy umiejętność posługiwania się wieloma językami to cecha wrodzona. Dostrzegają różnice pomiędzy mózgiem poliglotów i osób jednojęzycznych, lecz nie są w stanie jednoznacznie przyznać, że niektórzy z nas rodzą się z predyspozycją do biegłego władania wieloma językami.
Emil Krebs to poliglota, którego mózg…
Emil Krebs był niemieckim poliglotą, który komunikował się w 68 językach. Mężczyzna zmarł w 1930 roku. Rodzina Krebsa zgodziła się na pośmiertne badanie jego mózgu, zdając sobie sprawę z wyjątkowości talentu, którym był obdarzony. Badacze odkryli, że ośrodek Broki (część mózgu odpowiedzialna m.in. za mowę) wygląda u mężczyzny nieco inaczej. W rezultacie niektórzy naukowcy zaczęli skłaniać się ku teorii, że to za sprawą różnic w budowie mózgu tylko część z nas jest w stanie opanować kilka języków naraz. Późniejsze badania wykazały, że nauka języków powoduje anatomiczne zmiany w mózgu. Za jej sprawą dochodzi do nowych połączeń pomiędzy neuronami, co może przyczyniać się do powiększenia niektórych części mózgu.
A zatem, przynajmniej z naukowego punktu widzenia, nic nie stoi na przeszkodzie, by każdy z nas mógł zostać poliglotą. Kluczem do sukcesu jest – jak zwykle – nauka.
Jak zostać poliglotą samoukiem? Mamy dla Was kilka cennych wskazówek.
Obecnie poliglotą, który włada największą liczbą języków, jest Powell Janulus. Kanadyjczyk został wpisany do Księgi Rekordów Guinessa w 1985 roku. Janulus udowodnił wówczas płynność w 42 językach. Co ciekawe, jego matka, Polka, mówiła w 6 językach, a ojciec, Litwin, w 4. On sam, już jako osiemnastolatek, opanował 13 języków! Ponadto w jego notce biograficznej można znaleźć informację, że Kanadyjczyk wypracował własną metodę nauki, dzięki której był w stanie osiągnąć płynność w 3-4 językach rocznie.
Przykład Janulusa można zaliczyć do ekstremalnych. Ty wcale nie musisz się spieszyć. Oto nasze wskazówki dla przyszłych poliglotów:
- Motywacja to podstawa. Zacznij od odpowiedzi na pytanie, dlaczego chcesz się nauczyć kilku języków. Być może angielski jest niezbędny, by osiągnąć awans w pracy. A niemiecki, by wyjechać na wakacje do Hamburga. Francuski z kolei przyda Ci się na kursie sommelierskim. Bez określonego celu, dla którego chcesz opanować kilka języków, możesz mieć problemy z osiąganiem regularnych postępów.
- Nauka powinna być przyjemnością, dlatego dobierz odpowiednią metodę. Sposób, w jaki będziesz się uczyć, ma bardzo duże znaczenie. Jeśli lubisz „zanurzyć się” w języku, włącz do nauki podcasty i filmy w oryginalnym języku. Jeśli potrzebujesz dodatkowej motywacji, wybierz naukę z lektorem. Ponadto pamiętaj, że nauka powinna być dopasowana do Twojego poziomu i celów. Jeśli stawiasz pierwsze kroki w niemieckim, by wyjechać na studia do Berlina, nie zaczynaj od tematów i gramatycznych zagadnień, które wymagają doskonałej znajomości podstaw.
- Praktyka czyni mistrza. Nic tak nie przyspiesza nauki, jak przekładanie teorii w praktykę. Wykorzystuj każdą sposobność, by rozmawiać w nowym języku. Jeśli nie masz nikogo w gronie znajomych, z kim możesz ćwiczyć, pomyśl o korepetycjach lub zajęciach w niewielkich grupach.
Na koniec posłuchaj co do powiedzenia mają poligloci, których spotkaliśmy na jednej z ich konferencji. Jaką metodę preferują? Czy mają z czymś trudność w trakcie nauki? (wideoklip w języku angielskim)
Poliglota bez przeszkód „przełącza się” pomiędzy językami. Jeśli chcesz nim zostać, zacznij od podstaw: