Yorkshire to hrabstwo w północnej Anglii, które obejmuje miasta Leeds, York, Hull czy Wakefield. To także miejsce, w którym możesz usłyszeć, że Twój mush jest reight mardy, czyli Twój przyjaciel jest nie w humorze. Historia hrabstwa sięga tysięcy lat wstecz i to za jej sprawą akcent Yorkshire jest jednym z najbardziej charakterystycznych w całym kraju.
Akcent Yorkshire – historia
Akcent Yorkshire, podobnie jak inne angielskie akcenty i dialekty, swoimi początkami sięga okresu anglosaksońskiego. Ponieważ hrabstwo Yorkshire znajduje się w północnej Anglii, nie sposób pominąć wpływu, jaki na ten akcent mieli Wikingowie. Gdy osiedlili się w tym regionie, włączyli obszar stanowiący współczesne Yorkshire do rządzonego przez Duńczyków regionu Danelaw.
W dialekcie Yorkshire zachowało się szczególnie dużo pozostałości staroangielskiego. Jeśli go nie znasz, możesz się zdziwić słysząc charakterystyczne dla tego dialektu słowa: owt i nowt. Choć brzmią jak mimowolne okrzyki, które wydajesz z siebie, gdy wychodząc z pubu przypadkowo wpadniesz na drzwi, są to tamtejsze odpowiedniki anything i nothing („cokolwiek” i „nic”). Brzmi… obco? Nie, gdy porównasz je ze staroangielskimi a wiht i ne wiht…
Znani ludzie mówiący z akcentem Yorkshire
Akcent Yorkshire z łatwością można usłyszeć wśród brytyjskich gwiazd i celebrytów. Członkowie legendarnego zespołu Arctic Monkeys są doskonałym przykładem. Włącz jeden z wywiadów udzielonych przez wokalistę grupy, Alexa Turnera, by odkryć akcent Yorkshire w czystej postaci.
Podobnie jak wiele innych akcentów, Yorkshire jest też częstym przedmiotem żartów. Jeśli szukasz przykładu pełnego humoru, odsyłamy do słynnego skeczu Monty Pythona The Four Yorkshiremen (Czterech mieszkańców Yorkshire) lub do tego zabawnego hołdu dla dialektu Yorkshire w wykonaniu Michaela McIntyre’a.
Rozmawiać jak mieszkaniec Yorkshire
Pracę nad tym, aby brzmieć jak mieszkaniec Yorkshire, powinno się zacząć od pracy nad samogłoską a /ʌ/. Zamiast powszechnego w południowej Anglii długiego a /ɑː/, które brzmi tak, jakby za nią znajdowała się spółgłoska r, mieszkaniec Yorkshire wyda z siebie raczej krótką samogłoskę. Najlepiej poćwiczyć tę wymowę na słowach takich jak bath i grass.
Gdy już opanujesz ją do perfekcji, możesz przejść do oduczania się korzystania z przedimka the. Nie oznacza to, że przedimek ten jest w dialekcie Yorkshire kompletnie pomijany. Chodzi raczej o skracanie go do spółgłoski t lub do zwarcia krtaniowego (tzw. glottal stop). Ten sam los spotyka zresztą inne jednosylabowe słowa zaczynających się na t. Na przykład, aby wyrazić dumę z samego siebie, zamiast I’m very proud of myself, możesz użyć wyrażenia I’m chuffed t’bits!, w którym to bits zostaje podobnie skrócone.
Kilka przydatnych zwrotów z dialektu Yorkshire (na wieczorne wyjście w Leeds)
How do?
Tłumaczenie: How are you? (Jak się masz?)
Użycie: To zdanie może Ci się przydać, gdy wchodzisz do pubu i chcesz zrobić dobre pierwsze wrażenie na barmanie. Liczysz na to, że szybko Cię obsłuży i pozwoli Ci usiąść na najlepszym miejscu przy kominku (old Jack’s seat). Aby zabrzmieć jeszcze bardziej autentycznie, pozbądź się h i powiedz po prostu ‘ow do?
Put wood in’t hole!
Tłumaczenie: Slam the door on them! (dosłownie: „Zatrzaśnij im drzwi przed nosem!”)
Użycie: Do zastosowania, gdy ktoś kpi z Twojego domowego Yorkshire puddingu lub ocenia Cię na podstawie Twojego pochodzenie z Lancashire.
Everyone’s been faffing me around.
Tłumaczenie: Everyone has been messing me around. („Wszyscy mnie irytowali.”)
Użycie: Nadaje się do opisu sytuacji, gdy Twoi znajomi spóźnią się na spotkanie, a potem długo nie mogą się zdecydować, do którego pubu idziecie. A gdy już tam wreszcie dotrzecie, spędzają jeszcze 10 minut na kręceniu nosem, zanim wreszcie zdecydują się cokolwiek zamówić.
Akcent Yorkshire rozbudził Twój apetyt na więcej językowych ciekawostek? Sprawdź poniższe teksty: