Modalność w języku francuskim, podobnie jak w angielskim czy niemieckim, pozwala wyrazić nasz stosunek do wykonywanych czynności. Dlatego czasowniki modalne, devoir, pouvoir i vouloir są niezbędne w trakcie codziennych rozmów. Z ich pomocą wyrazisz między innymi obowiązek, możliwość, umiejętność lub chęć, by coś zrobić.
Devoir, pouvoir i vouloir określa się także mianem „czasowników posiłkowych”. W połączeniu z bezokolicznikiem, ułatwiają budowanie niezliczonych zdań w języku francuskim. Jak już się z nimi oswoisz, będziesz je napotykać na każdym kroku!
Devoir (wyraża obowiązek lub prawdopodobieństwo)
We francuskim, w przeciwieństwie do angielskiego, obowiązek i konieczność/potrzebę, by coś zrobić, wyraża jedno słowo, devoir.
Odpowiada ono pojęciom „musieć”, „trzeba” oraz „należy”. Sprytne, prawda? I kto powiedział, że gramatyka francuska jest skomplikowana?
- Tu dois prendre des vacances mon cœur, tu dois te reposer !
- Musisz wziąć urlop, Kochanie, potrzebny Ci wypoczynek!
- Je dois amener Lola à son cours de danse à 5h.
- Muszę przyprowadzić Lolę na lekcję tańca o 17.00.
Devoir może wyrażać również prawdopodobieństwo, na przykład:
- Anne-Sophie n’est pas là, elle doit être malade.
- Anne-Sophie tutaj nie ma, musi być chora. (w sensie „zapewne jest chora”)
Kolejna ciekawostka: Po francuskich czasownikach modalnych stawiamy bezpośrednio bezokolicznik. Nie ma pomiędzy nimi żadnego przyimka. Elle doit être…
A oto szybka ściąga z odmiany devoir w czasie teraźniejszym:
- je dois
- tu dois
- il, elle, on doit
- nous devons
- vous devez
- ils, elles doivent
Wymowa we wszystkich osobach liczby pojedynczej jest taka sama: je, tu, il/elle/on {dła}. Modalność w języku francuskim to naprawdę nic skomplikowanego! Przejdźmy zatem do kolejnego czasownika.
Pouvoir (wyraża możliwość i przyzwolenie)
Pouvoir odpowiada słowu „móc”. Wyraża coś, co jest możliwe w konkretnym kontekście.
- Je peux apporter du vin et du fromage ce soir.
- Mogę wieczorem przynieść wino i ser.
Pouvoir może także odnosić się do zezwolenia, jakiego komuś udzielamy.
- Les passagers peuvent utiliser leur ordinateur pendant le vol.
- Pasażerowie mogą w trakcie lotu korzystać z laptopów.
Ale uwaga! Nie możesz użyć pouvoir, mówiąc o swoich talentach i umiejętnościach. Do tego służy czasownik savoir.
Przyjrzyjmy się bliżej następującym przypadkom:
- Je sais nager.
- Umiem pływać (wiem, jak to robić, ktoś mnie nauczył).
- Je peux nager.
- Mogę pływać (ponieważ jest to możliwe i dozwolone – woda jest ciepła, brak rekinów na horyzoncie).
Dlatego jeśli chcesz się pochwalić jakąś umiejętnością i obwieścić francuskojęzycznemu światu, że umiesz latać helikopterem albo tańczyć polkę, użyj czasownika savoir.
A teraz odmieńmy pouvoir:
- je peux
- tu peux
- il, elle, on peut
- nous pouvons
- vous pouvez
- ils, elles peuvent
Ponownie w liczbie pojedynczej wymawia się wszystkie formy identycznie: je, tu, il/elle/on {pø}.
Vouloir (pragnienie)
Czasownik vouloir wyraża chęć lub pragnienie.
- Tu veux aller au restaurant ou au cinéma ?
- Chcesz iść do restauracji czy do kina?
W tym wypadku po vouloir również stosujemy bezokolicznik, bez żadnego przyimka między czasownikami.
A czy wiesz, że… Comme tu veux ! oznacza „Wybór należy do Ciebie”! Bardzo przydatne, zwłaszcza gdy masz problem z podjęciem decyzji.
Vous voulez continuer ? Dobrze, przejdźmy zatem do odmiany vouloir:
- je veux
- tu veux
- il, elle, on veut
- nous voulons
- vous voulez
- ils/elles veulent
Nie zdziwi Cię pewnie, że czasownik we wszystkich osobach liczby pojedynczej wymawia się tutaj tak samo: je, tu, il/elle/on {vø}.
Modalność w języku francuskim to nic trudnego. Jeśli jednak masz dosyć czasowników modalnych i myślisz sobie Je ne veux pas travailler !, na zakończenie posłuchaj tej uroczej piosenki, dzięki której powtórzysz niektóre z nowo poznanych zwrotów.
Interesujesz się językami? Te artykuły mogą Ci się spodobać: