W czasach, gdy ulubioną muzykę bez problemu można ściągnąć z internetu, radio straciło nieco na popularności. A szkoda, bo dzięki słuchaniu obcojęzycznych programów szybko można poprawić rozumienie ze słuchu języka, którego akurat się uczymy. Dlatego dziś polecamy niemieckie radio i prezentujemy przewodnik po audycjach szczególnie pomocnych w nauce niemieckiego.
Niemieckie stacje radiowe
Rynek radiowy w Niemczech jest ogromny i dla niezorientowanych może przypominać prawdziwą dżunglę. Obecnie w Niemczech istnieje 438 radiostacji, a ich liczba stale rośnie (dane za rok 2019). 73 stacje to stacje publiczne, pozostałe zaś należą do prywatnych nadawców. Bodaj wszystkie stacje nadają swój program także w Internecie, dzięki czemu można ich słuchać na całym świecie. W rezultacie możesz bez większego wysiłku poprawić rozumienie języka niemieckiego ze słuchu, siedząc na kanapie, trenując na orbitreku czy kierując auto.
Niemieckie radio także dla początkujących
Myli się ten, kto uważa, że słuchanie audycji radiowych w językach oryginalnych jest odpowiednie jedynie dla osób, które znają dany język przynajmniej na poziomie B1-B2. Warto zacząć słuchanie radia już na początku nauki, by oswoić się z melodią języka i jego akcentem. Nagrania dialogów dołączone do podręczników zwykle mają to do siebie, że zawierają jedynie słownictwo dotyczące omawianego w danym momencie tematu, a wykorzystane w nich konstrukcje zdań często są dalekie od naturalnego sposobu mówienia przeciętnego native speakera. To oczywiste, że osoby niezaawansowane w nauce języka niemieckiego na początku nie będą w stanie zrozumieć całej treści audycji radiowej. Dlatego stawiając pierwsze kroki, warto skupić się na zrozumieniu ogólnego kontekstu wypowiedzi i wyłapywaniu poszczególnych słów, które już znasz. Z czasem będzie Ci to przychodzić coraz łatwiej, co więcej – szybko zaczniesz poszerzać swoje słownictwo o nowe pojęcia i wyrazy.
Tym, którzy nie radzą sobie zbyt dobrze z tempem radiowych wypowiedzi, redakcja Deutsche Welle oferuje codziennie nowe podcasty pt. „Langsam gesprochene Nachrichten“, czyli wiadomości z kraju i ze świata czytane powoli. Do nagrań dołączony jest tekst wiadomości, możesz więc sprawdzić, czy wszystko udało Ci się dobrze zrozumieć. Oprócz tego na stronie z aktualnymi podcastami znajduje się słownik pojęć i wyrazów często używanych w wiadomościach.
Kultura w niemieckim radiu
Czego słuchać poza tym? Przede wszystkim tego, co lubisz. Najprzyjemniej będzie Ci się skupić na słuchaniu audycji, które dotyczą Twoich zainteresowań. Lubisz kryminały? W świat historii wywołujących dreszcz emocji zabierze Cię Deutschlandfunk Kultur. W rubryce Krimi znajdziesz omówienia najnowszych thrillerów, które ukazały się na niemieckim rynku wydawniczym, a także odsłuchasz słuchowiska kryminalne. Wiele słuchowisk i reportaży na przeróżne tematy (nie tylko kryminalne) znajdziesz na prowadzonej przez Deutschlandfunk stronie „Hörspiel und Feature“. Warto przy tym wspomnieć, że niemieckie rozgłośnie publiczne dysponują na produkcję reportaży i słuchowisk ogromnymi budżetami, pochodzącymi z opłat za abonament radiowo-telewizyjny, który w Niemczech jest obowiązkowy. To sprawia, że produkcje te nie powstają w pośpiechu i są naprawdę na najwyższym poziomie.
Pasjonatów literatury zainteresować może audycja „Die Literaturagenten“ nadawana w Radiu Eins. W programie m.in. omówienia nowości wydawniczych, wywiady z autorami, relacje z targów książki. Liczba audycji kulturalnych w niemieckim radiu jest ogromna, a ich pełną listę prowadzi Börsenverein. Ogromny zbiór podcastów zarówno radiowych jak i telewizyjnych znajdziesz też – o czym już wspominaliśmy – na stronie podcast.de. To prawdziwa kopalnia nagrań na wszelkie tematy od polityki począwszy, przez kulturę, gospodarkę, sport, kabaret, aż po zapisy audycji poświęconych tematom nauki czy religii.
Od programów dla dzieci po poznawanie kultur
Niemieckie rozgłośnie mają w swojej ofercie audycje dla każdego. Wiele programów adresowanych jest do dzieci i młodzieży. Warto ich słuchać – nawet jeśli już dawno wyrośliśmy z wieku dziecięcego. Zawierają bowiem ciekawostki ze świata nauki, historii czy przyrody podane w przystępny sposób – a więc jak najbardziej odpowiedni dla osób uczących się niemieckiego. Audycjami godnymi polecenia są np. Kakadu oraz Mikado. Do młodszego wiekiem odbiorcy adresowana jest też oferta programowa berlińskiego Radia Fritz, prezentującego oprócz audycji tematycznych i wiadomości, także transmisje live z koncertów i festiwali.
Wartym uwagi projektem radiowym jest Radio Cosmo, będące wspólnym przedsięwzięciem trzech niemieckich rozgłośni publicznych: Berlina i Brandenburgii (rbb), Radia Bremen oraz WDR z Nadrenii-Westfalii. To radio kierowane do osób otwartych na inne kultury, propagujące tolerancję i dostarczające wiedzę o aktualnych trendach i zjawiskach panujących w różnych zakątkach świata. Oprócz audycji po niemiecku, radio Cosmo oferuje programy w dziewięciu językach obcych: po włosku, turecku, kurdyjsku, rosyjsku, polsku, grecku, hiszpańsku, arabsku, a także w językach bałkańskich. Dodatkowo na stronie internetowej znajdują się podcasty w języku angielskim i francuskim. Uzupełnieniem audycji jest muzyka z całego świata, której próżno szukać w innych rozgłośniach. Trudno więc o lepsze źródło do nauki języków obcych.
Niemieckie radio, polskie tematy
Niemieckie radio, szczególnie publiczne, przywiązuje dużą wagę do prezentowania wiadomości i tematów obrazujących życie w innych stronach świata. Nie brakuje w nim audycji związanych z Polską. Saksoński oddział rozgłośni MDR, nadającej na terenie Saksonii i Turyngii, emituje co tydzień audycję zatytułowaną „Mensch Nachbar“, będącą wspólnym projektem MDR, Radia Wrocław i czeskiego Radia Liberec. Przedstawiane tu tematy dotyczą głównie codziennego życia na polsko-niemiecko-czeskim pograniczu, ale nie brakuje też aktualnych wiadomości z Polski i Czech o zasięgu ogólnokrajowym. Podobną audycję prowadzi rozgłośnia NDR. Od 1998 roku, co tydzień nadawany jest tu program „Radio Pomerania”, prezentujący życie na polsko-niemieckim pograniczu, głównie w rejonie Szczecina i Meklemburgii-Pomorza Przedniego.
Dialekty i akcenty
Pełną listę wszystkich niemieckich radiostacji dostępnych online znajdziesz na onlineradiobox.com. Warto swój czas poświęcić na słuchanie nie tylko jednej, ulubionej audycji, ale także poznawanie stacji nadających z różnych zakątków Niemiec. Język niemiecki jest niezwykle bogaty w dialekty i w zależności od regionu różni się wymową. Różnice językowe pomiędzy Bawarczykiem a mieszkańcem północnych terenów Niemiec są naprawdę znaczne – dzięki radiu możemy je lepiej poznać i oswoić się z nimi. Wystarczy porównać audycje rozgłośni NDR z siedzibą w Hamburgu i Bayerischer Rundfunk nadającej głównie z Monachium. Niektóre stacje prezentują nawet audycje poświęcone wymierającym dialektom, próbując je w ten sposób ocalić od zapomnienia. Przykładem jest specjalny program poświęcony wywodzącemu się ze średniowiecza, zachodniogermańskiemu językowi Plattdeutsch. Do dziś w północnych Niemczech można spotkać osoby posługujące się tym dialektem, pozdrawiające innych słowami Guëden Dag (Guten Tag).
Jeżeli planujesz wyjazd do innych krajów europejskich, gdzie także mówi się po niemiecku, włącz austriackie lub szwajcarskie audycje. W obu krajach występuje odmiana języka niemieckiego, która nie tylko wymową i akcentem znacznie różni się od tej używanej w Niemczech. Problemy mogą pojawić się już podczas zamawiania dań w restauracji. Wiele potraw i artykułów spożywczych ma inne nazwy, np. Tomaten (pomidory) to w Austrii Paradeiser, Quark (twaróg) to Topfen, a Limonade (lemoniada) to Kracherl. W Szwajcarii nie wypożyczysz zaś Fahrrad (roweru), a Velo, nie zjesz Eis (lodów) tylko Glace, a w kasie kupisz zamiast Fahrkarte (biletu) – Billett. Jeżeli słuchanie austriackich czy szwajcarskich audycji sprawi Ci trudności, nie przejmuj się – ze zrozumieniem Szwajcarów i Austriaków mają problemy nawet rodowici Niemcy. Najlepszym dowodem na to jest fakt, że szwajcarskie i austriackie filmy pokazywane w Niemczech często mają napisy w Hochdeutsch (niemieckim języku oficjalnym). Dzięki słuchaniu radia będziesz jednak przynajmniej wiedzieć, co Cię czeka po przyjeździe na miejsce.
Niemieckie radio już gra w Twoim pokoju? To może czas na dodatkowe wsparcie Twoich wysiłków, by opanować język? Oto przewodniki po niemieckiej prasie, niemieckich filmach i serialach.