Choć wiele osób nie uważa niemieckiego za język szczególnie melodyjny, tak naprawdę niemiecki niemieckiemu nierówny – istnieje wiele różnych odmian regionalnych, z których każda brzmi zupełnie inaczej. To język oficjalny nie tylko w Niemczech, ale także w Austrii, Szwajcarii, Luksemburgu, Liechtensteinie, części Belgii… i jako język mniejszościowy – w Namibii. Niemiecki może się więc przydać w wielu miejscach, a jego dobra znajomość otworzy przed Tobą nowe możliwości. Poznaj pięć przydatnych wskazówek dotyczących tego, jak uczyć się niemieckiego.
Jak uczyć się niemieckiego (skutecznie)?
1. Wykorzystaj to, co już wiesz
Zaczynasz uczyć się niemieckiego po raz pierwszy w życiu? To nic, i tak wiesz już więcej, niż mogłoby Ci się wydawać! Weźmy na przykład te słowa: das Dach, der Handel, der Stempel. Wyglądają znajomo? A die Kneipe, die Flasche, der Urlaub, der Platz, der Kitsch? Te różnią się co prawda pisownią, ale i tak są łatwo rozpoznawalne, zwłaszcza ze słuchu: „knajpa”, „flaszka”, „urlop”, „plac”, „kicz”. W polskim mamy sporo zapożyczeń z języka niemieckiego, zwłaszcza jeśli chodzi o wyrazy związane z gospodarką, prawem i życiem w miastach. To dlatego, że przez kilkaset lat organizacja samorządów miejskich była oparta na prawie niemieckim. Polski też użyczył parę słów niemieckim sąsiadom. I tak „granica” to po niemiecku die Grenze, „ogórek” – die Gurke, a „szabla” – der Säbel.
Z języka do języka wędrują nie tylko słowa. Całe wyrażenia, a nawet zdania, potrafią włóczyć się po świecie i niepostrzeżenie wkradać do innych języków poprzez dosłowne tłumaczenia. Na przykład niepozorne (choć nieco makabryczne) „Tu leży pies pogrzebany” to kalka niemieckiego Da liegt der Hund begraben. Tematycznie wiele z takich wyrażeń pochodzenia niemieckiego też wiąże się z handlem („Każdy kupiec swój towar chwali” – Jeder Krämer lobt seine Ware) lub rzemiosłem. Nauka języków właściwie też jest rzemiosłem: wymaga regularnego treningu, bo tylko „ćwiczenie czyni mistrza” (Übung macht den Meister).
2. Umiłuj U Umlaut
Niemieckie głoski w większości nie sprawiają Polakom dużo trudności, ale jednym z wyzwań, jakie przed Tobą stoją, jest opanowanie wymowy ü. Jak to właściwie powiedzieć? Jak „u”? Jak „i”? Ü zapisuje dźwięk, którego w polskim nie ma, dlatego trzeba go po prostu wyćwiczyć. Niemieckie ü to coś pomiędzy polskim „i” a polskim „u”. Żeby je wymówić, najpierw pobaw się w udawanie sowy – powiedz „uuuuuuuu”. Zwróć uwagę, jak układają się przy tym usta. Jeśli wiarygodna z Ciebie sowa, Twoje usta powinny przybrać kształt małego kółka. Teraz spróbuj powiedzieć „iiiiiiii”, nie zmieniając przy tym ułożenia ust. I pozamiatane! Ćwicz to co jakiś czas, a szybko przyzwyczaisz się do poprawnej wymowy ü i nie będziesz już musieć za każdym razem wcielać się w rolę puchacza.
3. Naucz się czasowników modalnych
Czasowniki modalne wyrażają pozwolenie, możliwość, wolę czy prośbę, tak jak na przykład können (móc), müssen (musieć), möchten (chcieć). Chociaż niektóre z nich odmieniają się nieco nieregularnie, warto nauczyć się ich w ciągu pierwszych kilku miesięcy nauki niemieckiego. Czasowniki modalne nie są trudne do opanowania, a dzięki nim będziesz w stanie szybko wyrazić dużo więcej i wywindujesz swoją znajomość niemieckiego na kolejny poziom.
W ten sposób zdołasz też szybko przyzwyczaić się do niemieckiego szyku zdania, w którym czasownik często wędruje na szary koniec. W zdaniach z czasownikami modalnymi tylko czasownik modalny odmienia się przez osoby, a czasownik główny pozostaje w bezokoliczniku i trafia właśnie na ostatnie miejsce w zdaniu:
| Kannst du am Montag kommen? | Możesz przyjść w poniedziałek? |
| Wir müssen eine Fahrkarte kaufen. | Musimy kupić bilet. |
| Ich möchte ein Zimmer reservieren. | Chciałabym zarezerwować pokój. |
Zwróć uwagę, że jest to zupełnie inna kolejność niż w języku polskim. Żeby szybko nauczyć się tego szyku, zapamiętaj kilka przykładowych zdań w całości i przypominaj je sobie za każdym razem, kiedy pomyli Ci się kolejność. Używaj ich jako wzoru do budowania nowych konstrukcji.
4. Opanuj oporne Ö
Löwen mögen Knödel („Lwy lubią knedle”). Niespodzianka! Ćwiczenie ü punkcie 2 to była dopiero rozgrzewka… Najtrudniejsze do opanowania ze wszystkich niemieckich samogłosek jest dla większości Polaków ö. To, jak je prawidłowo wymówić, można teoretycznie wytłumaczyć w podobny sposób: wystarczy ułożyć usta tak, jak przy wymowie polskiego „o” (czyli zaokrąglone, ale szerzej niż przy „u”) i próbować powiedzieć „e”. Niestety w tym wypadku naprawdę łatwiej powiedzieć, niż zrobić. Opanowanie tego w praktyce wymaga dłuższego czasu, więc uzbrój się w cierpliwość i powtarzaj za mną te (chyba) nieprawdziwe zdania: Löwen mögen Knödel. Möwen mögen Knödel („Mewy lubią knedle”). Löwen mögen Möwen.
5. Nie utoń w morzu reguł i wyjątków
Podręczniki do nauki niemieckiego pełne są zasad gramatycznych, tabelek z odmianą der, die, das, czy końcówek przymiotników. Nietrudno dostać od tego ciężkiej migreny i na dobre zniechęcić się do nauki. Chociaż oczywiście warto poznać reguły gramatyki, opanowanie ich do perfekcji nie powinno być celem samym w sobie i nie może przesłonić tego, co w nauce języka najważniejsze – skutecznej komunikacji. A ta – całe szczęście – nie wymaga bezbłędnego użycia wszystkich rodzajników w odpowiednich przypadkach czy nieskazitelnego szyku zdania, dlatego skoncentruj się raczej na nauce słownictwa niż ciągłym wkuwaniu tabelek z odmianą. W ten sposób dużo szybciej poczujesz, że idziesz do przodu, coraz więcej rozumiesz i potrafisz powiedzieć, a tym samym nie zabraknie Ci motywacji do dalszej pracy. Perfekcjonizm to Twój wróg – nie bój się popełniać błędów, bo nie da się ich uniknąć na żadnym etapie nauki.
Niezależnie od tego, na ile znasz już niemiecki i co dokładnie chcesz osiągnąć, stały kontakt z językiem jest niezbędny, żeby robić systematyczne postępy. Oglądaj więc filmiki niemieckich vlogerów na YouTube, ustaw niemiecki jako główny język na Twoim telefonie, komputerze czy portalach internetowych, słuchaj austriackich zespołów albo szwajcarskiego radia, czytaj niemieckojęzyczne blogi, fora albo opowiadania dla dzieci… Możliwości jest wiele, więc wybierz to, co Cię najbardziej interesuje. W ten sposób z czasem wyrobisz sobie dobre wyczucie językowe i poprawne przypadki, rodzajniki i końcówki „same” wejdą Ci w krew. Do dzieła!
Wiesz, jak uczyć się niemieckiego, i uwielbiasz ciekawostki na temat tego języka? Sprawdź koniecznie naszą >> zakładkę << z tekstami, które jemu poświęciliśmy.