Według serwisu Ethnologue, który zbiera i analizuje dane dotyczące języków na świecie, obecnie ludzka populacja korzysta z ponad 7 tysięcy języków. Niektóre mają charakter globalny, będąc środkiem komunikacji wykorzystywanym przez ludzi w różnych krajach (lingua franca), inne z kolei występują wyłącznie na określonym obszarze i w ramach niewielkich grup etnicznych. W tekście o wielojęzycznych państwach na świecie, wymieniliśmy między innymi Papuę Nową Gwineę, która charakteryzuje się niezwykłą różnorodnością językową. Jeden z tamtejszych języków, sileibi, jest używany przez niespełna 200 mieszkańców tego kraju. Jeśli więc weźmiemy pod uwagę rozdrobnienie językowe na świecie, a także łatwość z jaką języki przemieszczają się, podróżując razem z nami, wszelkie próby, by je skategoryzować i opisać, wymagają niezwykłego wysiłku badaczy.
Rodziny językowe – najważniejsze informacje
O tym, czy języki należą do tej samej rodziny, decyduje „genetyka”. Jeśli wywodzą się z tego samego prajęzyka, wówczas są ze sobą spokrewnione. By to sprawdzić, porównuje się je między innymi na płaszczyźnie leksyki, czyli słownictwa, gramatyki czy fonetyki. Jeśli wykazują pewne podobieństwa, zakłada się, że pochodzą z tej samej rodziny językowej.
I tak oto prajęzykiem, z którego wywodzi się największa rodzina językowa pod względem użytkowników, jest praindoeuropejski. To on dał początek trzynastu grupom językowym, zebranym w ramach współczesnej rodziny języków indoeuropejskich.
Do jakiej rodziny językowej należy język polski?
Język polski należy do największej rodziny języków pod względem użytkowników, czyli rodziny indoeuropejskiej. Ta z kolei składa się między innymi z następujących grup:
- języki germańskie (w tym niemiecki, niderlandzki, angielski oraz języki skandynawskie: duński, szwedzki, norweski),
- języki romańskie (w tym hiszpański, portugalski, francuski, włoski, rumuński),
- języki słowiańskie (w tym polski, czeski, słowacki, bułgarski, serbski, chorwacki, białoruski, ukraiński),
- języki bałtyckie (litewski, łotewski),
- języki irańskie (w tym osetyński, paszto, perski, baszkirski),
- języki indoaryjskie (w tym hindi, urdu, bengalski, pendżabski).
Językowe ciekawostki
Rodziny językowe to temat, który dla jednych może być niezwykle nudny, a dla drugich na tyle interesujący, że poświęcą mu nieco więcej uwagi. Jeśli jesteś w tej drugiej grupie, poniższe ciekawostki z pewnością wzbudzą Twoje zainteresowanie (zawsze możesz je wykorzystać, by zaimponować innym miłośnikom języków).
Do jakiej rodziny języków należy esperanto?
Esperanto, o którym pisaliśmy w naszym Magazynie, to język sztuczny, który został wymyślony pod koniec XIX wieku. Choć nie wywodzi się z praindoeuropejskiego, został stworzony w głównej mierze z języków indoeuropejskich.
Czy w Europie są języki, które nie należą rodziny indoeuropejskiej?
Tak, to między innymi baskijski, fiński, węgierski i turecki, dlatego ich nauka może sprawić sporo trudności osobom, które do tej pory uczyły się wyłącznie języków z rodziny indoeuropejskiej.
Czy są języki, które nie należą do żadnej rodziny?
Według naukowców takich języków jest ponad 100. Prawdopodobnie najbardziej znanym z nich jest język baskijski, którym posługuje się ok. 750 tysięcy ludzi.
Czy rodziny językowe się powiększają?
Nie, wręcz przeciwnie. Liczba języków maleje w szybkim tempie. Ponadto naukowcy szacują, że wymarcie grozi 40% spośród ponad 7 tysięcy języków na świecie.
Czy łatwiej opanować drugi język z tej samej rodziny językowej?
Na to pytanie poniekąd odpowiedzieliśmy już przy okazji kryteriów, które decydują o przynależności do określonej rodziny. Naukowcy nie mają wątpliwości i twierdzą, że wspólne DNA i podobieństwa w zakresie słownictwa, składni czy fonetyki, ułatwiają naukę języków w ramach tej samej rodziny.
Interesujesz się językami? Koniecznie sprawdź Magazyn Babbel, w którym znajdziesz: