Być może słyszeliście już określenie Denglish (to przesadne wplatanie angielskich słówek do języka niemieckiego) albo Franglais (w tym wypadku do języka francuskiego), ale czy kiedykolwiek słyszeliście o Wenglish? Jak można się domyślić odnosi się ono do interesującej hybrydy, jaką jest walijski angielski. Łączy on standardowy angielski z leksykalnymi i fonologicznymi cechami Cymraeg, czyli języka walijskiego. Z tego połączenia wyłonił się akcent walijski.
W przeciwieństwie do większości brytyjskich akcentów, zasięg tego dialektu ogranicza się wyłącznie do Walii. Ale z uwagi na jej wielkość, jest on bardzo różnorodny. Na północy usłyszycie silne wpływy gwary Scouse z hrabstwa Merseyside. Z kolei przesuwając się na południe, natkniecie się nawet na elementy gwary West Country.
Pomimo różnic, da się jednak wyodrębnić cechy charakterystyczne dla akcentu walijskiego.
Pochodzenie walijskiego akcentu
Na początek ustalmy, że akcent walijski to nie to samo, co walijski język, Cymraeg. Walijski akcent to po prostu jeden z angielskich dialektów. Natomiast Cymraeg to osobny i zupełnie różny od angielskiego język. Cymraeg swoimi korzeniami sięga starożytnych Celtów. Ze względu na podziały geograficzne, mniej więcej w IX wieku n.e. języki na północy i południu Anglii, w tym Walii, zaczęły rozwijać się w różnych kierunkach. Walijski ewoluował jako odrębny język, zachowujący wiele cech starożytnego języka Celtów. Akcent walijskiej odmiany angielskiego został nim również naznaczony i to silniej niż inne brytyjskie akcenty. Typowe dla niego jest na przykład lekko dźwięczne r, z którym spotkamy się także w Szkocji.
Inną charakterystyczną cechą jest brak nacisku na konkretną sylabę w wypowiadanych słowach. Nadaje on walijskiemu akcentowi charakterystyczny rytm. Weźmy na przykład słowo language („język”). W standardowym angielskim nacisk byłby położony na pierwszą sylabę lan-, ale w jego walijskiej odmianie obie sylaby są tu akcentowane jednakowo.
Jest to jeden z wpływów Cymraeg. Podobnie rzecz ma się ze słownictwem. Ono również rozwinęło się między innymi pod wpływem walijskiego języka. Na przykład słowo cwtch, które oznacza tyle co polski „przytulasek”, pochodzi od walijskiego określenia na bezpieczne miejsce.
Inne słowa typowe dla walijskiej odmiany angielskiego to po prostu słowa angielskie wypowiadane w charakterystyczny sposób. Na przykład, oznaczające przyjaciela słowo butty to nic innego jak angielskie buddy (kumpel). Z kolei słowo tidy (schludny) jest w Walii używane do opisywania wszystkiego, co ładne. Na jego przykładzie z łatwością można zauważyć trzecią cechę leksykalną walijskiej odmiany angielskiego: niektóre ze stosowanych w niej angielskich słów zmieniły swoje pierwotne znaczenie. Jak do tego doszło? Prawdopodobnie na skutek geograficznej izolacji, a także ze względu na to, że w stosunkowo niewielkiej populacji nowe znaczenie słów może się szybko rozprzestrzenić i stać się normą.
Znani ludzie mówiący z walijskim akcentem
W świecie celebrytów znajdziemy mnóstwo fantastycznych osób używających walijskiego angielskiego. Gdybyśmy jednak mieli wybrać tylko kilka z nich byliby to z pewnością Michael Sheen i prześmieszny walijski komik Rob Brydon. Obaj mówią z bardzo charakterystycznym, śpiewnym i melodyjnym walijskim akcentem.
Słowa typowe dla walijskiego angielskiego
Wyobraź sobie taką scenkę. Jesteś na wycieczce w górach Brecon Beacons. W pewnym momencie gubisz kompas i nie wiesz, gdzie iść. Co gorsza, masz ze sobą już tylko ostatnią kiełbaskę Glamorgan i tylko plasterek sera Caerphilly! Co zrobisz?
Wygląda na to, że jedynym sposobem na ratunek jest zagaić przyjaznego „lokalsa”. W tej awaryjnej sytuacji z pewnością przyda się znajomość lokalnego dialektu. Wybraliśmy dla Ciebie nasze walijsko-angielskie słowa:
- Daps (ang. Shoes) — buty
- Chopsing (ang. Arguing) — kłócić się
- Tamping (ang. Furious) — wściekły
- Humming (ang. Disgusting) — wstrętny
- Butty (ang. Friend) — przyjaciel
- Tidy Darts! (ang. Great!) — Super!
Odkrywaj język angielski na łamach Magazynu Babbel: