Cieszy nas, że interesujesz się nauką szwedzkiego. Tym językiem z grupy języków germańskich (do których należy też angielski) posługuje się około 10 milionów osób. Wkrótce dowiesz się, co oznacza nazwa Twojego ulubionego dywanika z IKEi albo obejrzysz najnowszy film z udziałem Alicii Vikander w oryginale.
Zacznijmy może od tego, dlaczego szwedzki jest stosunkowo łatwym językiem do opanowania przez początkujących. Odpowiedź jest prosta: czasowniki! Szwedzkie czasowniki nie odmieniają się w zależności od osoby. Ich forma w każdej osobie jest taka sama. Inną charakterystyczną cechą szwedzkich czasowników jest fakt, że występują tylko w jednym czasie teraźniejszym. W języku szwedzkim nie ma odpowiednika angielskiej formy ciągłej (-ing). Dlatego mówimy po prostu: Idę. Pa, pa! (Jag går nu. Hejdå!)
Czasowniki są potrzebne (a nawet niezbędne) do budowania zdań. Dlatego opanowanie najpopularniejszych szwedzkich czasowników jest doskonałym punktem wyjścia do nauki nowego języka. Zatem zaczynamy!
Szwedzkie czasowniki na dobry początek
1. att vara — „być”
Czas teraźniejszy: är
Na przykład: Jag är svensk. (Jestem ze Szwecji.)
2. att få — „dostawać”, „móc”
Czas teraźniejszy: får
Podwójne znaczenie tego słowa sprawia, że jest ono szalenie popularne.
Na przykład: Jag får inte nog! (Wciąż mi mało. Dosł.: Mam niewystarczająco.) oraz Får jag gå nu? (Czy mogę już iść?)
3. att ha — „mieć”
Czas teraźniejszy: har
Na przykład: Har du eld? (Masz ognia?)
4. ska — „będę, będzie”
Ska to forma czasu teraźniejszego. Jest to czasownik modalny używany z innymi czasownikami w bezokoliczniku.
Używając ska, możemy się również odnosić do przyszłości.
Na przykład: Vi ska få barn! (Będziemy mieć dziecko!)
5. kan — „móc”, „potrafić”
Podobnie jak ska, kan jest także czasownikiem modalnym.
Na przykład: Kan du hjälpa mig? (Czy możesz mi pomóc?)
6. vill — „chcieć”
To kolejny czasownik modalny.
Na przykład: Vill du dansa? (Chcesz zatańczyć?)
7. att komma — „przyjść”
Czas teraźniejszy: kommer
Na przykład: Jag kommer! (Już idę!)
8. att finnas — „być, istnieć”
Czas teraźniejszy: finns
Na przykład: Finns det några snälla barn här? (Czy są tu jakiekolwiek dzieci?) Tego właśnie stwierdzenia używa Św. Mikołaj, kiedy odwiedza szwedzkie rodziny w wigilię.
9. att bli — „stawać się, dostawać”
Czas teraźniejszy: blir
Na przykład: Jag blir galen! (Odchodzę od zmysłów, dosł.: Staję się szalony.)
Czasownik bli używany jest też do wyrażania strony biernej, na przykład w zdaniu Ekorren blir överkörd. (Ta wiewiórka jest potrącana.)
10. att säga — „mówić, powiedzieć”
Czas teraźniejszy: säger
Na przykład: Jag säger alltid sanningen. (Zawsze mówię prawdę.)
11. att gå — „iść, chodzić”
Czas teraźniejszy: går
Na przykład: Vi går hem nu. (Idziemy do domu.)
12. att ta — „brać”
Czas teraźniejszy: tar
Na przykład: Jag tar en banan. (Wezmę banana.)
13. att göra — „robić”
Czas teraźniejszy: gör
Na przykład: Vad gör du? (Co robisz?)
14. att fråga — „pytać”
Czas teraźniejszy: frågar
Na przykład: Frågar man inget, får man inget veta. (Jeśli o nic nie pytasz, nigdy niczego nie będziesz wiedzieć.)
15. att tro — „wierzyć”
Czas teraźniejszy: tror
Na przykład: Tror du på tomten? (Wierzysz w Św. Mikołaja?)
16. att tycka — „myśleć, uważać”
Czas teraźniejszy: tycker
Na przykład: Jag tycker att Bengt är jättesnygg! (Uważam, że Bengt jest bardzo przystojny.)
17. att veta — „wiedzieć”
Czas teraźniejszy: vet
Na przykład: Jag vet allt om akvariefiskar. (Wiem wszystko o rybach akwariowych.)
18. att ligga — „znajdować się, leżeć”
Czas teraźniejszy: ligger
Na przykład: Stockholm ligger i Sverige. (Sztokholm znajduje się w Szwecji.)
19. att behöva — „potrzebować”
Czas teraźniejszy: behöver
Na przykład: Jag behöver ingen. (Nikogo nie potrzebuję.)
20. att ge — „dawać”
Czas teraźniejszy: ger
Na przykład: Ger du mig en kyss innan du går? (Dasz mi buziaka przed wyjściem?)
Szwedzkie czasowniki masz już opanowane? Co powiesz na: